IŞIKLAR KÖYÜ

IŞIKLAR KÖYÜ (Vikipedi, özgür ansiklopedi)
Işıklar, Balıkesir ilinin Sındırgı ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihi:
Köyün adının nereden geldiği ve geçmişi hakkında bilgi yoktur.Işıklar köyünün ataları Danişment beyliğine dayanmaktadır. II. Kılıçarslan döneminde Danişment beyliğine son verilince Danişment beyliğinde yaşayanlar uç beyliği olarak Balıkesir’e yerleştirilmişlerdir. Bir kısım türkmende bugün kü Balıkesir, Sındığı köyünün kuzeyinde kalan Halkavun bölgesine yerleştirilmişlerdir. Halkavun bölgesinin susuz olması tarıma elverişli olmaması buraya yerleşenlerin hayvancılıkla uğraştıkları görülür, bu da Türkmen kültürünün kanıtıdır. Halkavunun kurulduğu dağ buraya yerleşen Işıklar köyünün ataları tarafından isimlendirilmiştir. Bu dağa Türkmen dağı denmiş zamanla değişerek Türkmen denmiştir.
Işıklar köyünün ismi ise Osmanlının son dönemlerinde köylerde asayişin bozulması köyler eşkıyalar, kaçaklar, çeteler tarafından basılmaya başlanmıştı. Bunun üzerine kendini koruyacak ve sığınacak yer arayan Işıklılar şimdiki okulun bulunduğu yerde sürekli akşamları ışık görmeye başlamışlardı. Bir gün akşam ışığın olduğu yere geldiklerinde, ışığı yakanın bir efe ve çetesinin olduğu görülmüştür. Bunun üzerine efeye bizi koru bizde buraya taşınalım denmiştir. Bu teklifi efenin kabul etmesi üzerine köy Halkavundan ışığın olduğu yere taşındığı için Işıklar denmiştir. Osmanlının son döneminde devlete karşı bir cürum işlendiğinde kaçanlar 4–5 ay yakalanmaz ise suçları affedilirdi. Bu efe ve adamların İzmir – Ödemiş ilçesinden kaçıp buraya geldikleri söylenmektedir. Yani Işıkların bir koluda İzmir – Ödemiş hattına dayanmaktadır.
Işıklar köyünün uç beyliği olduğunu gösteren diğer belgeler ise mezarlıktaki en eski Osmanlıca mezar taşlarıdır. Bu taşlara Bölükbaşının ismi ve oğullarına ait mezar taşlarına rastlanır. Bu bölgeyi korumak için askeri bir birlik bulunduğu ve buraların uç beyleri tarafından parçalandığı görülür. Kondak beyi, Dorasan beyi, Firiz beyi isminde uç beyleri köyümüz yaşlılarının Dedelerinden duydukları en eski isimlerdir.
Kurtuluş savaşında Işıklar köyü bizzat destek vermiş ve bu bölgede kuvay-ı milliyenin başı durumunda olan İbrahim Etem Akıncının birliklerine köyümüzden de katılan olmuş hatta Sındırgının güneyinde Yunanlılarla yapılan Kapanca muharebesinde Işıklar köyünden Karadağlı Ali Şehit, Çekmezoğlu Veli yaralanmıştır.
İbrahim Etem Akıncının anılarını anlattığı kitapta Işıklar köyünden övgüyle bahsetmekte ve burada kuvay-ı milliyecilere yemek verildiği söylenmektedir.
Işıklılar Kurtuluş savaşı sırasında gösterdikleri vatanseverlik Cumhuriyet döneminde devam etmiştir. PKK’ya karşı Işıklarlılar 4 şehit vermişlerdir

Kültür:
HIDIRILLEZ EĞLENCESİ: 6 Mayıs herkesin bildiği gibi Hızır ile İlyas peygamberlerin buluştuğu gündür. Bugün bizim Işıklar köyünde bir eğlence şeklinde kutlanmaktadır. Hıdırıllez köy her günkünden daha erken uyanır. Köyün kadınları o gün ev ev dolaşarak un, peynir, çökelek gibi gıda ürünlerini toplarlar. Köyün iki bölgesinde sabahtan ateşler yakılır bizim tabirimizle otlu bezme şimdiki tabiriyle gözleme yapılmaya başlanır. Bu gözlemelerden ve otlu bezmelerden köyümüze gelen misafirler ve köy halkı bıkıncaya kadar yer. Bir kısım köylü ayran yaparak dağıtır, bir kısmı kola alarak misafirlere sunar. Bunların hepsi imece usulüyle yapılır.
Hıdırıllez sabahı bütün analar çocuklarını içine 7 çeşit kokulu otla kaynatılmış su ile banyo yaptırır. Bunun yanında çocuklara kök boyalarıyla birlikte yumurta kaynatarak boyalı yumurta elde etmeleri sağlanır. Çocuklar rengârenk yumurtalarla Sarıtepe denen yerde yumurta yarışı yaparlar ve yarış bittikten sonra yumurtaları tokalaştırarak birinciyi belirlerler.
Otlu bezme, gözleme, ayran gibi yiyecekler yendikten sonra eğlenmek için genç kızlar ve erkekler anne ve babalarının gözetiminde mezar arkası denen düz yeşil alana gelir. Önce genç erkekler mendil kapmaca, çatalmatal kaç çatalye ambar gibi oyunlarını sergiler. Tabiki genç kızlarda onların oyununu izlerler. Daha sonra genç kızlarda mendil saklamaca, bezirganbaşı gibi oyunları oynarlar ve böylece genç kız ve erkekler hem birbirlerini tanırlar hem de marifetlerini sergilerler.
Akşamüstüne doğru köyümüzde bulunan büyük Çınarlara salıncak kurularak köyün gençleri burada akşamın karanlığına kadar sallanırlar.
ASKER DEVESİ: Başka yerde hiç görülmeyen ve bizim köye has olan bir adette askerlere hazırlanan eğlencedir. Buna bizim köyde asker devesi denir. Asker devesi olacağı akşam bütün askerler yemek verir. Bu yemekler bütün köye yetecek kadardır. Büyük kazanlarda 7–8 çeşit yemek pişirilir. Amaç askerde şehit olursa onun hayrı olsun diye yapılır. Yemekler yendikten sonra askerlerin bir haftadır hazırlamış olduğu aşağı mahallenin meydanında sunulmaya başlar. Eğlence tam bir orta oyunu şeklindedir. Bir nevi köy tiyatrosu şeklinde sergilenir. Askerleri köyün büyükleri yönlendirir, oyunların sahnelenmesinde onlara yardımcı olurlar.
Bu eğlencede yüzlerini boyamış ilginç kıyafetler giymiş SAVURANCILAR bulunur. Bunlar eline bir sopa alarak oyun meydanını açarlar. Şakayla karışık bir güzel milleti döverler. Askere gidecek gençler önce tek tek meydana çıkarak kendilerini tanıtır. Sonra meydanda eşeklerle tarla sürme orta oyunu sergilenir. Tamamı güldürmek üzerinedir. Eşeklerle tarla sürüldükten sonra tarla ekim işleminde külle karışık samanı oyunu seyreden halkın üzerine ekerler.
BİZİM OĞLAN adlı oyunda halkın gülme ihtiyacı giderilir. Daha sonra kız kılığına girmiş gençler tarlada çalışan kız rolü yaparken köyün gençleri bunları kaçırmaya çalışır. En son sahneye Cezayir havası çalınarak çuldan yapılmış deve çıkarılır. Deve bütün halkın üzerine saldırır ordan oraya koşarak bütün halkı dağıtır ve böylece bu eğlence bitmiş olur.
KÖY DÜĞÜNLERİ: Köy düğünlerinin başlayabilmesi için bir hafta önceden okuntu dağıtılması gerekir. Okuntu adedi orta asyadan Türkmenlerin getirdiği adettir. Okuntu elçiyle gönderilir. Şeker şeklinde okuntu dağıtılır. Bu düğünümüze buyurun gelin demektir. Cuma günü Cuma namazından sonra düğün başlar.Akşam erkekler düğün evinde toplanarak meşhur düğün helvasını pişirirler. Bunun yanında diğer taraftan bayanlar yarın yenecek yemeklerin hazırlılarını yaparlar.
Cuma günü bayraktar umi adı verilen bayrak taşıyıcısı Bayrağı almak için kız evine gelir ve kızın sadıcına bir miktar para vererek süslü bayrağı alır. Bayrak düğün boyunca kesinlikle yere düşürülmez. Bayrağı herhangi biri alıp kaçarsa bayraktar ve oğlan evi tavuk, kuzu, oğlak gibi adaklar keserler.
Cuma günü ilk çalgı çalınır. Bu çalgı davul ve zurnadır. Amaç düğünün başladığını duyurmaktır. Akşam olunca kız evinde eğlence olur. Bu eğlence bayanlar arasındadır. Bu eğlenceye erkekler katılmaz. Oğlan evi köyün kıraathanelerini tek tek gezerek burada erkekleri eğlendirir, kahvelerde çay ikram edilir.
Cumartesi günü düğün kaldığı yerden devam eder. Düğünün ikinci gününün başladığını davul ve zurnanın sabah nöbeti denilen çalgıyı çalmasıyla başlar. Oğlan evi bugün hem öğlen hem akşam bütün gün misafirlere yemek verir. Cumartesi günü okuntu dağıtılan misafirlerin hepsi düğüne gelir. Bunlar köyün girişinde davul ve zurna eşliğinde karşılanır.
Kız evinde akşamleyin kına gecesi, oğlan evinde ise gecenin ilerleyen saatlerinde oturtma adı verilen eğlence yapılır. Oturtma bizim Türkmen kültürünün bir parçasıdır. Büyük bir ateş yakılır. Erkekler bu ateş etrafında oynarlar. Bu genelde zeybek, harman dalı gibi kültürel oyunlardır. Bu eğlence ile düğünün ikinci günü sona erer.
Düğünün 3.günü oğlan evinin tertiplediği oyunla devam eder.Bunlar at yarışıdır. Durumu iyi olmayanların çocukları yarışırlar ve birinci olana hediyeler verilir. Ancak sonuncu olana kabak verilir ve buna kabakçı denir. Öğleyin köylülere ve tüm misafirlere 7–8 çeşit yemek verilir. Bu yemekten sonra sazla kız evinde eğlence tertip edilir.
İkindi namazından gelini almak için oğlan evinden kız evine gidilir. Gelin bütün akrabalarıyla vedalaşır. Ev etrafından bir erkek tarafından gelinin beline kırmızı kurdele bağlanır. Gelin evden çıktıktan sonra at ya da gelin arabasına biner. Gelin evden çıkarken gelinin başından aşağıya buğday mısır karışımı dökülür. Bunda amaç evliliğin bereketli geçmesidir. Hısım akrabada şeker saçarak gelinin evden çıkmasını kutlar.
Gelin köyün içinde dolaşmaya başlar. Önce mezarlığa varır. İçine para batırılmış elmayı mezarlığa atar. Amaç dönüp geleceğimiz yer burasıdır, namusumu buraya kadar koruyacağım anlamındadır. İkinci olarak aşağıdakiler dereye gelir ve oraya elma atar. Amaç ömrünün su gibi akıp gitmesi, hiçbir dert ve tasanın kendisini üzmemesi içindir. Köyün güzel yerleri gezdirildikten sonra yukaman denen yerde dereye bir elma daha atarlar. Daha sonra gelin arabasının önü kesilir. Bu işi köyün gençleri yapar, eğer yabancılar yaparsa kavga çıkar. Gelinde bütün gençlere mendil verir.
Oğlan evinin önüne gelen gelin arabası, buranın yakınında durarak gelin sağ sağlim getirildimi diye para isterler. Oğlan evi para atarak bunları ödüllendirir. Araba oğlan evinin önünde durarak, gelin damat tarafından indirilerek eve götürülür. Buarada şeker, para, buğday saçımı yapılır ve böylece düğün biter.

Coğrafya:
Balıkesir iline 77 km, Sındırgı ilçesine 14 km uzaklıktadır. Kuzeyinde Ilıcalı Köyü, doğusunda Büyükdağdere Köyü, güneyinde Bayraklı Köyü, batısında ise Aktaş Köyü bulunmaktadır.
Yüzölçümü: 26408 dekar
.
Seçildikleri yıllara göre köy muhtarları:
(2009)- Muhammed ŞAHİN
2004 - Osman Acar
1999 -Ahmet ŞAHİN
1994 - Ahmet ŞAHİN
1989 - Ahmet ŞAHİN
1984 - NURİ TÜRKEŞ
1979 -ADEM ORAN
1974 -RAMİZ DAYI
1969 -İBRAHİM DAYI
1964 -DEMİRCİ İSMAİL
1959 -ŞAVUKLU DAYI
1954 -İSMAİL IŞIK